Blue Blood in the Red? Nobles on the Antwerp Annuity Market (1490-1493)
DOI:
https://doi.org/10.24197/em.19.2018.184-217Palabras clave:
Amberes, Ciudad, Nobleza, Capital, Mercados de capitalesResumen
En este artículo se analiza la implicación de la nobleza en el mercado de censales de la ciudad de Amberes a fines del siglo XV. La historiografía posterior a la Segunda Guerra Mundial, consideraba que la contratación de créditos por parte de la nobleza implicaba una situación de necesidad por parte de ésta, mientras que investigaciones más recientes sugieren que algunos miembros de la nobleza fueron importantes prestamistas de príncipes y ciudades. El análisis de la actividad de veintiocho linajes nobles presentes en el mercado del crédito de Amberes, revela que la nobleza suele adquirir más que vender créditos, pero también que estaba bien considerada en dicho mercado, y que solía evitar utilizar como garantía de estos créditos aquellos inmuebles en los que descansaba la preservación del estatus de la familia como linaje noble. El tráfico de censales de la nobleza no puede entenderse desde una sola perspectiva, como la de las grandes narrativas que abordan la crisis perpetua de la nobleza pre-moderna, o la del noble banquero.
Descargas
Los datos de descargas todavía no están disponibles.
Citas
BIBLIOGRAPHY
Allen, Robert C., «Landlords and economic development in England, 1450-1800», en Núñez, Clara E. (coord.), Aristocracy, Patrimonial Management Strategies and Economic Development, 1450-1800, Seville, Publicaciones de la Universidad de Sevilla, 1998, pp. 25-36.
Bittmann, Markus, Kreditwirtschaft und Finanzierungsmethoden. Studien zu den wirtschaftlichen Verhältnissen des Adels im westlichen Bodenseeraum, 1300-1500, Stuttgart, Steiner, 1991.
Boone, Marc; Dumolyn, Jan, «Les officiers-créditeurs des ducs de Bourgogne dans l’ancien comté de Flandre: aspects financiers, politiques et sociaux», en Cauchies, Jean-Marie (coord.), Finances et financiers des princes et des villes à l’époque bourguignonne, Turnhout, Brepols, 2004, pp. 63-77.
Brand, Hanno, Over macht en overwicht. Stedelijke elites in Leiden (1420-1510), Leuven-Apeldoorn, Garant, 1996.
Buylaert, Frederik, «La noblesse et l’unification des Pays-Bas. Naissance d’une noblesse bourguignonne à la fin du Moyen Âge?», Revue Historique, 2010, vol. DCLIII, pp. 3-25.
Buylaert, Frederik, Eeuwen van ambitie. De adel in laatmiddeleeuws Vlaanderen, Brussels, Verhandelingen van de Koninklijke Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten, 2010.
Buylaert, Frederik; De Clercq, Wim; Dumolyn, Jan, «Sumptuary Legislation, Material Culture and the Semiotics of ‘Vivre Noblement’ in the County of Flanders (14th–16th centuries)», Social History, 2011, vol. XXXVI, pp. 393-417.
Cannelloni, Federico, «The Public Annuity Market of an Upcoming City. Antwerp (14th–early 15th Century)», en Zuijderduijn, Jaco; Raeymaekers, Dries (coord.), Publieke financiën in de Lage Landen (1300-1500), Maastricht, Shaker, 2015.
Contamine, Philippe, «Introduction», en Contamine, Philippe (coord.), La noblesse au Moyen Age. XIe-XVe siècles. Essais à la mémoire de Robert Boutruche, Paris, Presses Universitaires de France, 1976, pp. 19-35.
Contamine, Philippe, «The European nobility», en Allmand, Christopher (coord.), The New Cambridge Medieval History. Volume VII c. 1415-1500, Cambridge, Cambridge University Press, 1998, pp. 89-105.
Cools, Hans, Mannen met macht. Edellieden en de moderne staat in de Bourgondisch-Habsburgse landen, ca. 1475-1530, Zutphen, Walburg Pers, 2001.
Cools, Hans, «Les frères Henri, Jean, Antoine et Corneille de Glymes-Bergen: les quatre fils Aymon des Pays-Bas bourguignons», Publication du centre européen d’études bourguignonnes (XIVe–XVIe s.), 2001, vol. XLI, pp. 123-133.
Coppens, H., «Heerlijkheden», en Augustyn, Bea et al. (coord.), De gewestelijke en lokale overheidsinstellingen in Brabant en Mechelen tot 1795, Brussels, Algemeen Rijksarchief, 1995, pp. 671-690.
Dek, Adriaan W. E., «Genealogie der heren van Cruijningen», Jaarboek van het Centraal Bureau voor Genealogie, 1957, vol. XI, pp. 79-120.
Derycke, Laurence, «The Public Annuity Market in Bruges at the End of the 15th Century», en Boone, Marc; Davids, Karel; Janssens, Paul (coord.), Urban Public Debts. Urban Governments and the Market for Annuities in Western Europe (14th-18th centuries), Turnhout, Brepols, 2003, pp. 165-181.
De Win, Paul, De adel in het hertogdom Brabant in de vijftiende eeuw (inzonderheid de periode 1430-1482), unpublished MA thesis Ghent University, 1979.
De Win, Paul, «Queeste naar de rechtspositie van de edelman in de Bourgondische Nederlanden», Tijdschrift voor Rechtsgeschiedenis, 1985, vol. LIII, pp. 223-274.
De Win, Paul, «De positie van de Brabantse edelman in de Boergondische Nederlanden», De Leiegouw, 1987, vol. XXIX, pp. 101-109.
De Win, Paul, «Cherchez la femme. Huwelijksrelaties als bindmiddel tussen mannen met macht in het hertogdom Brabant van de vijftiende eeuw», Eigen schoon en de Brabander, 2007, vol. XC, pp. 89-106.
Dravasa, Etienne, «‘Vivre noblement.’ Recherches sur la dérogeance de noblesse du XIVe au XVIe siècles», Revue juridique et économique du Sud-Ouest (série juridique) 1965, vol. XVI, pp. 135-93; 1966, vol. XVII, pp. 23-129.
Duma, Jean, «Caractères d’une économie aristocratique en France XVIe-XVIIIe siècle», en Núñez, Clara E. (coord.), Aristocracy, Patrimonial Management Strategies and Economic Development, 1450-1800, Seville, Publicaciones de la Universidad de Sevilla, 1998, pp. 27-41.
Dumolyn, Jan, «De sociografie van laatmiddeleeuwse gerechtelijke instellingen. Het voorbeeld van Jan Wielant († 1473), griffier en raadsheer bij de raad van Vlaanderen», Handelingen van de Koninklijke Commissie voor de Uitgave der Oude Wetten en Verordeningen van België, 2001, vol. XLII, pp. 7-61.
Dumolyn, Jan; Van Tricht, Filip, «Adel en nobilitiseringsprocessen in het laatmiddeleeuwse Vlaanderen: een status quaestionis», Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden, 2000, vol. LXV, pp. 197-222.
Dumolyn, Jan; Van Tricht, Filip, «De sociaal-economische positie van de laatmiddeleeuwse Vlaamse adel: enkele trends», Handelingen van het Genootschap voor Geschiedenis te Brugge, 2000, vol. CXXXVII, pp. 3-46.
Fouquet, Gerhard, «Stadt-Adel, Chancen und Risiken sozialer Mobilität im späten Mittelalter», en Schulz, Günther (coord.), Sozialer Aufstieg: Funktionseliten im Spätmittelalter und in der frühen Neuzeit, Munich, R. Oldenbourg Verlag, 2002, pp. 171-192.
Gilomen, Hans-Jorg, «Wirtschaftliche Eliten in Spätmittelalterlichen Reich», en Schwinges, Rainer C.; Hesse, Christian; Moraw, Peter (coord.), Europa im späten Mittelalter: Politik-Gesellschaft-Kultur, Munich, R. Oldenbourg Verlag, 2006, pp. 357-384.
Godding, Philippe, Le droit foncier à Bruxelles au Moyen Âge, Brussels, Université Libre de Bruxelles, 1960.
Godding, Philippe, Le droit privé dans les Pays-Bas méridionaux du 12e au 18e siècle, Brussels, Académie royale de Belgique, 1987.
Hanus, Jord, Tussen stad en eigen gewin: stadsfinanciën, renteniers en kredietmarkten in ’s-Hertogenbosch (begin zestiende eeuw), Amsterdam, Aksant, 2007.
Heirbaut, Dirk, Over lenen en families (ca. 1000-1305). Een studie over de vroegste geschiedenis van het zakelijk leenrecht in het graafschap Vlaanderen, Brussels, Verhandelingen van de Koninklijke Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten, 2000.
Janse, Antheun, Ridderschap in Holland. Portret van een adellijke elite in de late Middeleeuwen, Hilversum, Verloren, 2001.
Janssens, Paul, De evolutie van de Belgische adel sinds de late middeleeuwen, Brussels, Historische uitgaven van het Gemeentekrediet, 1998.
Marnef, Guido, Antwerpen in de tijd van de Reformatie. Ondergronds protestantisme in een handelsmetropool 1550-1577, Antwerp, Meulenhoff, 1996.
Neefs, E., De Antwerpse patriciërsfamilie De Moelnere en haar aanverwanten tijdens de eerste helft van de vijftiende eeuw. De mogelijkheden van de Antwerpse schepenregisters voor een onderzoek naar de individuele socio-economische situatie, unpublished MA thesis Catholic University of Leuven, 1977.
Paravicini, Werner, Guy de Brimeu. Der burgundische Staat und Seine adlige Führungsschicht unter Karl dem Kühnen, Bonn, Röhrscheid, 1975.
Prims, Floris, «De Van Liere’s in de XVe eeuw», Antwerpiensia, 1928, vol. II, pp. 265-280.
Prims, F., «Onze schouten onder Karel den Stoute», Antwerpiensia, 1936, vol. X, pp. 160-171.
Prims, Floris, «Ons kwaad Ransteken (1410-† 1504)», Antwerpiensia, 1938, vol. XII, pp. 70-75.
Prims, Floris, Geschiedenis van Berchem tot bij de aanvang der XXste eeuw, Berchem, Gemeentebestuur van Berchem, 1949.
Rosenthal, Joel T., Nobles and the noble life 1295-1500, London, Allen & Unwin, 1976.
Sablonier, Roger, «Zur wirtschaftlichen Situation des Adels im Spätmittelalter», en Adelige Sachkultur des Spätmittelalters, Vienna, Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, 1982, pp. 9-34.
Schnapper, Bernard, Les rentes au XVIe siècle. Histoire d’un instrument de crédit, Paris, Éditions de l’École des hautes études en sciences sociales, 1957.
Servais, Paul, La rente constituée dans le ban de Herve au XVIIIe siècle, Brussels, Crédit communal de Belgique, 1982.
Soly, Hugo, «De schepenregisters als bron voor de conjunctuurgeschiedenis van Zuid- en Noordnederlandse steden in het Ancien Régime. Een concreet voorbeeld: de Antwerpse immobiliënmarkt in de 16de eeuw», Tijdschrift voor Geschiedenis, 1974, vol. LXXXVII, pp. 521-544.
Soly, Hugo, «Het verraad der 16de-eeuwse burgerij: een mythe? Enkele beschouwingen betreffende het gedragspatroon der 16de-eeuwse Antwerpse ondernemers», Tijdschrift voor Geschiedenis, 1973, vol. LXXXVI, pp. 262-280.
Sosson, Jean-Pierre, «Conclusions», en Boone, Marc; Prevenier, Walter (coord.), Public and Private Finances in the Late Middle Ages. Proceedings of the Colloquium Ghent, May 5th and 6th 1995, Leuven-Apeldoorn, Garant, 1996, pp. 239-244.
Thoen, Erik, «Transitie en economische ontwikkeling in de Nederlanden, met de nadruk op de agrarische maatschappij», Tijdschrift voor Sociale Geschiedenis, 2002, vol. XXVIII, pp. 147-174.
Van Berchem, René, La terre et seigneurie de Ranst en Brabant, morcellements et féodalisation, Genève, 1971.
Van Coolput-Storms, Colette; Van Galen, Ariane, «Godefroid de Naste, seigneur et lecteur au XIVe siècle», Revue du Nord, 2007, vol. LXXXIX, pp. 7-25.
Van der Wee, Herman, The Growth of the Antwerp Market and the European Economy (Fourteenth-Sixteenth Century), The Hague, Nijhoff, 1963.
Van der Wee, Herman; Materné, Jan, «Het kredietsysteem in Brabant tijdens de late Middeleeuwen en in het begin van de Nieuwe Tijd», en Van den Eerenbeemt, Harry F. J. M. (coord.), Bankieren in Brabant in de loop der eeuwen, Tilburg, Stichting Zuidelijk Historisch Contact, 1987, pp. 59-78.
Van Uytven, R., «Politiek en economie, de crisis der late XVe eeuw in de Nederlanden», Belgisch Tijdschrift voor Filologie en Geschiedenis, 1975, vol. LIII, pp. 1079–1149.
Van Uytven, Raymond, «Vorst, adel en steden: een driehoeksverhouding in Brabant van de twaalfde tot de zestiende eeuw», Bijdragen tot de geschiedenis, 1976, vol. LIX, pp. 93–122.
Van Uytven, Raymond, «De Brabantse adel als politieke en sociale groep tijdens de late Middeleeuwen», en Verbesselt, Jan; Janssens, Paul; Van Ermen, Eduard; Van Uytven, Raymond (coord.), De adel in het hertogdom Brabant, Brussels, Centrum Brabantse Geschiedenis UFSAL, 1985, pp. 75-87.
Van Uytven Raymond, «Classes économiques, hiérarchies sociales et influence politique aux Pays-Bas du sud du XIVe au XVIIe siècle», en Guarducci, Anna (coord.), Gerarchie economiche e gerarchie sociali secoli XII-XVIII, Florence, Instituto internazionale di storia economica F. Datini, 1990, pp. 365-386.
von Kellenbenz, Hermann, «Die unternehmerische Betätigung der verschiedenen Stände während des Übergangs zur Neuzeit», Vierteljahrschrift für Sozial-und Wirtschaftgeschichte, 1957, vol. XLIV, pp. 1-25.
Wensky, Margaret, «Städtische Führungsschichten im Spätmittelalter», en Schulz, Günther (coord.), Sozialer Aufstieg: Funktionseliten im Spätmittelalter und in der frühen Neuzeit, Munich, R. Oldenbourg Verlag, 2002, pp. 17-27.
Wilson, Thomas, A Discourse upon Usury by Way of Dialogue and Orations, s. l., 1572, ed. By Richard H. Tawney, London, F. Cass, 1925.
Zmora, Hillay, «Princely State-Making and the ‘Crisis of the Aristocracy’ in Late Medieval Germany», Past and Present, 1996, vol. CLIII, pp. 37-63
Allen, Robert C., «Landlords and economic development in England, 1450-1800», en Núñez, Clara E. (coord.), Aristocracy, Patrimonial Management Strategies and Economic Development, 1450-1800, Seville, Publicaciones de la Universidad de Sevilla, 1998, pp. 25-36.
Bittmann, Markus, Kreditwirtschaft und Finanzierungsmethoden. Studien zu den wirtschaftlichen Verhältnissen des Adels im westlichen Bodenseeraum, 1300-1500, Stuttgart, Steiner, 1991.
Boone, Marc; Dumolyn, Jan, «Les officiers-créditeurs des ducs de Bourgogne dans l’ancien comté de Flandre: aspects financiers, politiques et sociaux», en Cauchies, Jean-Marie (coord.), Finances et financiers des princes et des villes à l’époque bourguignonne, Turnhout, Brepols, 2004, pp. 63-77.
Brand, Hanno, Over macht en overwicht. Stedelijke elites in Leiden (1420-1510), Leuven-Apeldoorn, Garant, 1996.
Buylaert, Frederik, «La noblesse et l’unification des Pays-Bas. Naissance d’une noblesse bourguignonne à la fin du Moyen Âge?», Revue Historique, 2010, vol. DCLIII, pp. 3-25.
Buylaert, Frederik, Eeuwen van ambitie. De adel in laatmiddeleeuws Vlaanderen, Brussels, Verhandelingen van de Koninklijke Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten, 2010.
Buylaert, Frederik; De Clercq, Wim; Dumolyn, Jan, «Sumptuary Legislation, Material Culture and the Semiotics of ‘Vivre Noblement’ in the County of Flanders (14th–16th centuries)», Social History, 2011, vol. XXXVI, pp. 393-417.
Cannelloni, Federico, «The Public Annuity Market of an Upcoming City. Antwerp (14th–early 15th Century)», en Zuijderduijn, Jaco; Raeymaekers, Dries (coord.), Publieke financiën in de Lage Landen (1300-1500), Maastricht, Shaker, 2015.
Contamine, Philippe, «Introduction», en Contamine, Philippe (coord.), La noblesse au Moyen Age. XIe-XVe siècles. Essais à la mémoire de Robert Boutruche, Paris, Presses Universitaires de France, 1976, pp. 19-35.
Contamine, Philippe, «The European nobility», en Allmand, Christopher (coord.), The New Cambridge Medieval History. Volume VII c. 1415-1500, Cambridge, Cambridge University Press, 1998, pp. 89-105.
Cools, Hans, Mannen met macht. Edellieden en de moderne staat in de Bourgondisch-Habsburgse landen, ca. 1475-1530, Zutphen, Walburg Pers, 2001.
Cools, Hans, «Les frères Henri, Jean, Antoine et Corneille de Glymes-Bergen: les quatre fils Aymon des Pays-Bas bourguignons», Publication du centre européen d’études bourguignonnes (XIVe–XVIe s.), 2001, vol. XLI, pp. 123-133.
Coppens, H., «Heerlijkheden», en Augustyn, Bea et al. (coord.), De gewestelijke en lokale overheidsinstellingen in Brabant en Mechelen tot 1795, Brussels, Algemeen Rijksarchief, 1995, pp. 671-690.
Dek, Adriaan W. E., «Genealogie der heren van Cruijningen», Jaarboek van het Centraal Bureau voor Genealogie, 1957, vol. XI, pp. 79-120.
Derycke, Laurence, «The Public Annuity Market in Bruges at the End of the 15th Century», en Boone, Marc; Davids, Karel; Janssens, Paul (coord.), Urban Public Debts. Urban Governments and the Market for Annuities in Western Europe (14th-18th centuries), Turnhout, Brepols, 2003, pp. 165-181.
De Win, Paul, De adel in het hertogdom Brabant in de vijftiende eeuw (inzonderheid de periode 1430-1482), unpublished MA thesis Ghent University, 1979.
De Win, Paul, «Queeste naar de rechtspositie van de edelman in de Bourgondische Nederlanden», Tijdschrift voor Rechtsgeschiedenis, 1985, vol. LIII, pp. 223-274.
De Win, Paul, «De positie van de Brabantse edelman in de Boergondische Nederlanden», De Leiegouw, 1987, vol. XXIX, pp. 101-109.
De Win, Paul, «Cherchez la femme. Huwelijksrelaties als bindmiddel tussen mannen met macht in het hertogdom Brabant van de vijftiende eeuw», Eigen schoon en de Brabander, 2007, vol. XC, pp. 89-106.
Dravasa, Etienne, «‘Vivre noblement.’ Recherches sur la dérogeance de noblesse du XIVe au XVIe siècles», Revue juridique et économique du Sud-Ouest (série juridique) 1965, vol. XVI, pp. 135-93; 1966, vol. XVII, pp. 23-129.
Duma, Jean, «Caractères d’une économie aristocratique en France XVIe-XVIIIe siècle», en Núñez, Clara E. (coord.), Aristocracy, Patrimonial Management Strategies and Economic Development, 1450-1800, Seville, Publicaciones de la Universidad de Sevilla, 1998, pp. 27-41.
Dumolyn, Jan, «De sociografie van laatmiddeleeuwse gerechtelijke instellingen. Het voorbeeld van Jan Wielant († 1473), griffier en raadsheer bij de raad van Vlaanderen», Handelingen van de Koninklijke Commissie voor de Uitgave der Oude Wetten en Verordeningen van België, 2001, vol. XLII, pp. 7-61.
Dumolyn, Jan; Van Tricht, Filip, «Adel en nobilitiseringsprocessen in het laatmiddeleeuwse Vlaanderen: een status quaestionis», Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden, 2000, vol. LXV, pp. 197-222.
Dumolyn, Jan; Van Tricht, Filip, «De sociaal-economische positie van de laatmiddeleeuwse Vlaamse adel: enkele trends», Handelingen van het Genootschap voor Geschiedenis te Brugge, 2000, vol. CXXXVII, pp. 3-46.
Fouquet, Gerhard, «Stadt-Adel, Chancen und Risiken sozialer Mobilität im späten Mittelalter», en Schulz, Günther (coord.), Sozialer Aufstieg: Funktionseliten im Spätmittelalter und in der frühen Neuzeit, Munich, R. Oldenbourg Verlag, 2002, pp. 171-192.
Gilomen, Hans-Jorg, «Wirtschaftliche Eliten in Spätmittelalterlichen Reich», en Schwinges, Rainer C.; Hesse, Christian; Moraw, Peter (coord.), Europa im späten Mittelalter: Politik-Gesellschaft-Kultur, Munich, R. Oldenbourg Verlag, 2006, pp. 357-384.
Godding, Philippe, Le droit foncier à Bruxelles au Moyen Âge, Brussels, Université Libre de Bruxelles, 1960.
Godding, Philippe, Le droit privé dans les Pays-Bas méridionaux du 12e au 18e siècle, Brussels, Académie royale de Belgique, 1987.
Hanus, Jord, Tussen stad en eigen gewin: stadsfinanciën, renteniers en kredietmarkten in ’s-Hertogenbosch (begin zestiende eeuw), Amsterdam, Aksant, 2007.
Heirbaut, Dirk, Over lenen en families (ca. 1000-1305). Een studie over de vroegste geschiedenis van het zakelijk leenrecht in het graafschap Vlaanderen, Brussels, Verhandelingen van de Koninklijke Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten, 2000.
Janse, Antheun, Ridderschap in Holland. Portret van een adellijke elite in de late Middeleeuwen, Hilversum, Verloren, 2001.
Janssens, Paul, De evolutie van de Belgische adel sinds de late middeleeuwen, Brussels, Historische uitgaven van het Gemeentekrediet, 1998.
Marnef, Guido, Antwerpen in de tijd van de Reformatie. Ondergronds protestantisme in een handelsmetropool 1550-1577, Antwerp, Meulenhoff, 1996.
Neefs, E., De Antwerpse patriciërsfamilie De Moelnere en haar aanverwanten tijdens de eerste helft van de vijftiende eeuw. De mogelijkheden van de Antwerpse schepenregisters voor een onderzoek naar de individuele socio-economische situatie, unpublished MA thesis Catholic University of Leuven, 1977.
Paravicini, Werner, Guy de Brimeu. Der burgundische Staat und Seine adlige Führungsschicht unter Karl dem Kühnen, Bonn, Röhrscheid, 1975.
Prims, Floris, «De Van Liere’s in de XVe eeuw», Antwerpiensia, 1928, vol. II, pp. 265-280.
Prims, F., «Onze schouten onder Karel den Stoute», Antwerpiensia, 1936, vol. X, pp. 160-171.
Prims, Floris, «Ons kwaad Ransteken (1410-† 1504)», Antwerpiensia, 1938, vol. XII, pp. 70-75.
Prims, Floris, Geschiedenis van Berchem tot bij de aanvang der XXste eeuw, Berchem, Gemeentebestuur van Berchem, 1949.
Rosenthal, Joel T., Nobles and the noble life 1295-1500, London, Allen & Unwin, 1976.
Sablonier, Roger, «Zur wirtschaftlichen Situation des Adels im Spätmittelalter», en Adelige Sachkultur des Spätmittelalters, Vienna, Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, 1982, pp. 9-34.
Schnapper, Bernard, Les rentes au XVIe siècle. Histoire d’un instrument de crédit, Paris, Éditions de l’École des hautes études en sciences sociales, 1957.
Servais, Paul, La rente constituée dans le ban de Herve au XVIIIe siècle, Brussels, Crédit communal de Belgique, 1982.
Soly, Hugo, «De schepenregisters als bron voor de conjunctuurgeschiedenis van Zuid- en Noordnederlandse steden in het Ancien Régime. Een concreet voorbeeld: de Antwerpse immobiliënmarkt in de 16de eeuw», Tijdschrift voor Geschiedenis, 1974, vol. LXXXVII, pp. 521-544.
Soly, Hugo, «Het verraad der 16de-eeuwse burgerij: een mythe? Enkele beschouwingen betreffende het gedragspatroon der 16de-eeuwse Antwerpse ondernemers», Tijdschrift voor Geschiedenis, 1973, vol. LXXXVI, pp. 262-280.
Sosson, Jean-Pierre, «Conclusions», en Boone, Marc; Prevenier, Walter (coord.), Public and Private Finances in the Late Middle Ages. Proceedings of the Colloquium Ghent, May 5th and 6th 1995, Leuven-Apeldoorn, Garant, 1996, pp. 239-244.
Thoen, Erik, «Transitie en economische ontwikkeling in de Nederlanden, met de nadruk op de agrarische maatschappij», Tijdschrift voor Sociale Geschiedenis, 2002, vol. XXVIII, pp. 147-174.
Van Berchem, René, La terre et seigneurie de Ranst en Brabant, morcellements et féodalisation, Genève, 1971.
Van Coolput-Storms, Colette; Van Galen, Ariane, «Godefroid de Naste, seigneur et lecteur au XIVe siècle», Revue du Nord, 2007, vol. LXXXIX, pp. 7-25.
Van der Wee, Herman, The Growth of the Antwerp Market and the European Economy (Fourteenth-Sixteenth Century), The Hague, Nijhoff, 1963.
Van der Wee, Herman; Materné, Jan, «Het kredietsysteem in Brabant tijdens de late Middeleeuwen en in het begin van de Nieuwe Tijd», en Van den Eerenbeemt, Harry F. J. M. (coord.), Bankieren in Brabant in de loop der eeuwen, Tilburg, Stichting Zuidelijk Historisch Contact, 1987, pp. 59-78.
Van Uytven, R., «Politiek en economie, de crisis der late XVe eeuw in de Nederlanden», Belgisch Tijdschrift voor Filologie en Geschiedenis, 1975, vol. LIII, pp. 1079–1149.
Van Uytven, Raymond, «Vorst, adel en steden: een driehoeksverhouding in Brabant van de twaalfde tot de zestiende eeuw», Bijdragen tot de geschiedenis, 1976, vol. LIX, pp. 93–122.
Van Uytven, Raymond, «De Brabantse adel als politieke en sociale groep tijdens de late Middeleeuwen», en Verbesselt, Jan; Janssens, Paul; Van Ermen, Eduard; Van Uytven, Raymond (coord.), De adel in het hertogdom Brabant, Brussels, Centrum Brabantse Geschiedenis UFSAL, 1985, pp. 75-87.
Van Uytven Raymond, «Classes économiques, hiérarchies sociales et influence politique aux Pays-Bas du sud du XIVe au XVIIe siècle», en Guarducci, Anna (coord.), Gerarchie economiche e gerarchie sociali secoli XII-XVIII, Florence, Instituto internazionale di storia economica F. Datini, 1990, pp. 365-386.
von Kellenbenz, Hermann, «Die unternehmerische Betätigung der verschiedenen Stände während des Übergangs zur Neuzeit», Vierteljahrschrift für Sozial-und Wirtschaftgeschichte, 1957, vol. XLIV, pp. 1-25.
Wensky, Margaret, «Städtische Führungsschichten im Spätmittelalter», en Schulz, Günther (coord.), Sozialer Aufstieg: Funktionseliten im Spätmittelalter und in der frühen Neuzeit, Munich, R. Oldenbourg Verlag, 2002, pp. 17-27.
Wilson, Thomas, A Discourse upon Usury by Way of Dialogue and Orations, s. l., 1572, ed. By Richard H. Tawney, London, F. Cass, 1925.
Zmora, Hillay, «Princely State-Making and the ‘Crisis of the Aristocracy’ in Late Medieval Germany», Past and Present, 1996, vol. CLIII, pp. 37-63
Descargas
Publicado
10/05/2018
Número
Sección
DOSSIER MONOGRÁFICO
Licencia
Todos los trabajos publicados en la revista Edad Media. Revista de Historia se distribuyen bajo una Licencia Creative Commons Atribución 4.0 Internacional (CC BY 4.0).
Los autores continúan como propietarios de sus trabajos, y pueden volver a publicar sus artículos en otro medio sin tener que solicitar autorización, siempre y cuando indiquen que el trabajo fue publicado originariamente en la revista Edad Media. Revista de Historia.
