Séneca y la providencia reinante: apuntes textuales y doctrinales para una variante recentior

Autores/as

DOI:

https://doi.org/10.24197/mrfc.37.2024.45-62

Palabras clave:

Séneca, providencia reinante, crítica textual, filosofía estoica

Resumen

En este breve trabajo quiero exponer un complejo caso de edición para el escrito senecano sobre la providencia, donde el título contribuye a entender la cosmovisión estoica respecto de esta entidad como regente del mundo. Así mismo, el contraste con otras fuentes que refuerzan una variante consignada en los manuscritos recentiores del texto es fundamental en vista de reconstruir con mayor precisión el escenario cosmológico que Séneca admitía, así como de preferir una lección más apropiada para el inicio del escrito frente a la versión habitualmente editada, cuya autoridad se basa en el manuscrito más antiguo conservado de los dialogi senecanos.

Descargas

Los datos de descarga aún no están disponibles.

Biografía del autor/a

  • Genaro Valencia Constantino, , Universidad Nacional Autónoma de México / Universidad Panamericana de México

    I completed my BA in Christian and Classical Philology at Salesian Pontifical University (Italy) and my MA in Classical Philology at UNAM (Mexico City); I fulfilled also an academic exchange course in Classical Humanities at Academia Vivarium novum (Rome). I currently study a MA in Ancient Philosophy at Panamerican University (Mexico City) and the PhD in Classical Philology at UNAM (Mexico City); I am assistant researcher of the National System of Researchers (SNI) in Mexico. I have been a titular professor of Greek in the National Museum of Arts in Mexico and assistant professor of Roman Law in the Faculty of Law (UNAM). I am interested in Latin grammar (syntax and phraseology), Latin literature (mainly Cicero and Seneca: connections between rhetorics, law and philosophy), Roman legal texts (Royal Laws and Justinian’s Digest) and the reception of Classical authors in Neo-Latin literature.

Referencias

ARNIM, Hans von (1903-5), Stoicorum Veterum Fragmenta [= SVF], 4 vols., Stutgardiæ, in ædibus B. G. Teubneri.

BASORE, John William (1928), Seneca. Moral Essays, vol. 1, Great Britain, William Heinemman LTD (The Loeb Classical Library).

BOUILLET, Marie-Nicolas (1827), L. Annæi Senecæ pars prima sive opera philosophica, vol. 2, Parisiis, colligebat Nicolaus Eligius Lemaire.

BRIDGES, John Henry (1897), The ‘Opus majus’ of Roger Bacon: ed., with introduction and ana-lytical table, vol. 2, Oxford, Clarendon Press.

BRUNS, Ivo (1892), Alexandri Aphrodisiensis præter commentaria scripta minora: quæstiones, de fato, de mixtione, Berolini, typis et impensis Georgii Reimeri.

CARTAGENA, Alonso de (1491), Cinco libros de Séneca, Sevilla, por Meinardo Ungut y Estanislao Polono.

COLLETE, Bernard (2022), The Stoic Doctrine of Providence. A Study of its Development and of Some of its Major Issues, London-New York, Routledge.

DORANDI, Tiziano (2013), Diogenes Laertius. Lives of Eminent Philosophers, Cambridge, Cambridge University Press.

ERASMUS ROTTERODAMUS (1529), L. Annei Senecæ Opera… ex veterum codicum, tum ex probatis auctoribus, postremo sagaci non numquam divinatione, sic emendata ut merito priorem æditionem ipso absente peractam, nolit haberi pro sua…, Basileæ, in officina Frobniana.

FICKERT, Carolus Rudolphus (1845), L. Annæi Senecæ Opera Ad libros manuscriptos et impressos recensuit commentarios criticos subiecit disputationes et indicem, vol. 3, Lipsiæ, sumptibus Librariæ Weidmannianæ.

FONTÁN, Antonio (1949), “Algunos códices de Séneca en bibliotecas españolas y su lugar en la tradición de los Diálogos”, Emerita 17, 9-41.

GERTZ, Martin Clarentius (1886), L. Annæi Senecæ Dialogorum libros XII ad codicem præcipue Ambrosianum, Havniæ, in Libraria gyldendaliana.

HAASE, Friedrich (1852), L. Annæi Senecæ opera quæ supersunt, vol. 1, Lipsiæ, in ædibus B. G. Teubneri.

HERMES, Emil (1905), L. Annæi Senecæ opera quæ supersunt, Leipzig, B. G. Teubner.

HIJMANS, B. L. y M. P. FORDER (1960), “De XXXII codicibus recentioribus L. A. Senecae libellum De Providentia continentibus”, Mnemosyne 13/1, 39-62.

KYTZLER, Bernhard, (1992), M. Minuci Felicis Octavius, Stutgardiæ-Lipsiæ, in ædibus B. G. Teubneri.

KLEYWEGT, A. J. (1973), “Fate, Free Will, and the Text of Cicero”, Mnemosyne 26/4, 342-349.

LEWIS, Charlton y Charles SHORT (1879), A Latin Dictionary, Oxford, Oxford Clarendon Press.

LIDDELL, Henry George y Robert SCOTT (1940), A Greek-English Lexicon, revised and augmented throughout by Sir Henry Stuart JONES [= LSJ]. Oxford, Oxford Clarendon Press.

LÓPEZ LÓPEZ, Matías (2018), “Sobre los motivos de algunas opciones textuales divergentes de las preferidas por Reynolds en su edición oxoniense de los Diálogos de Séneca”, Anuari di Filologia. Antiqua et Mediaevalia 8, 422-434.

LÓPEZ LÓPEZ, Matías (2000), Séneca. Diálogos. La filosofía como terapia y camino de perfección, Lleida, Universitat de Lleida.

PATILLON, Michel, (1997), Aelius Théon. Progymnasmata, Paris, Les Belles Lettres.

RAMONDETTI, Paola (1999), Dialoghi di Lucio Anneo Seneca, Torino, Unione Tipografico-Editrice Torinese.

REYNOLDS, Leighton Durham (1965), L. Annæi Senecæ ad Lucilium epistulæ morales, vol. 1 (libri I-XIII), Oxford, Oxford Clarendon Press.

REYNOLDS, Leighton Durham (1968), “The Medieval Tradition of Seneca’s Dialogues”, The Classical Quaterly. New Series 18/2, 355-372.

REYNOLDS, Leighton Durham (1977), L. Annæi Senecæ dialogorum libri duodecim, Oxford, Oxford Clarendon Press.

WALTZ, René (1970), Sénèque. Dialogues, vol. 4 (De la providence, de la constance du sage, de la tranquillité de l’âme, de l’oisiveté), Paris, Les Belles Lettres.

WINTERBOTTOM, Michael (1970), M. Fabi Quintiliani Institutionis Oratoriæ libri duodecim, vols. 1-2, Oxford, Oxford Clarendon Press.

VALENCIA CONSTANTINO, Genaro (2023a), “Providencia y destino en el estoicismo según el libro 7 de Diógenes Laercio”, Nova Tellus 41/1, 225-242. DOI: https://doi.org/10.19130/iifl.nt.2023.41.1.2300S01X10

VALENCIA CONSTANTINO, Genaro (2023b), “Males, adversidades e incomodidades en el escrito senecano sobre la providencia”, Fortunatae 38/2, 71-97. DOI: https://doi.org/10.25145/j.fortunat.2023. 38.05

VALENCIA CONSTANTINO, Genaro (2024). “Nota a Octavius 5.12 de Minucio Félix: una inesperada alusión senecana”, Archai 34, e03424. DOI: https://doi.org/10.14195/1984-249X_34_24

VAN DER POEL, Marc (2009), “The use of exempla in Roman Declamation”, Rhetorica 27/3, 332-353.

VIANO, Cristina (1995), “Quintiliano e la storia della filosofia: l’uso delle quaestiones philosopho convenientes”, Rhetorica 13/2, 193-207.

ZINATO, Andrea (2021), “Séneca en la Edad Media: tradiciones textuales, vulgarizaciones y traducciones en las lenguas románicas”, Elisa BORSARI y Guillermo ALVAR NUÑO (eds.), Tradición clásica y literatura medieval, España, Cilengua, 237-290.

Descargas

Publicado

2024-12-18

Número

Sección

Artículos

Cómo citar

Séneca y la providencia reinante: apuntes textuales y doctrinales para una variante recentior. (2024). Minerva. Revista De Filología Clásica, 37, 45-62. https://doi.org/10.24197/mrfc.37.2024.45-62